කුඩා ළමුන් සහ යෞවනයන් හට අන්තර්ජාල ආරක්ෂණ උපදෙස්

     

      

පුද්ගලික තොරතුරු. ඔබේ දෙමව්පියන්ගේ අවසරයකින් තොරව පුද්ගලික තොරතුරු කිසි කෙනෙකුට වත් ලබා දෙන්න එපා. මෙයින් අදහස් කරන්නේ ඔබ ඔබේ අවසන් නම, නිවසේ ලිපිනය, පාසලේ නම හෝ දුරකථන අංකය ඔබදක්නා/නොදන්නා කිසිම පුද්ගලයෙක් සමග නොපැවසිය යුතු බවයි. මතක තබා ගන්න, යමෙකු ඔබ ගැන තොරතුරු ඉල්ලූ පමණින් ඔබ ගැන කිසිවක් ඔවුන්ට පැවසිය යුතු යැයි අදහස් නොකෙරේ!

තිර නම(Screen Name). ඔබගේ තිරයේ නම නිර්මාණය කිරීමේදී, ඔබගේ අවසන් නම /වාසගම හෝ උපන් දිනය වැනි පුද්ගලික තොරතුරු ඇතුළත් නොකරන්න.

මුරපද. ඔබගේ මුරපදය ඔබේ දෙමාපියන් හැර වෙන කිසිවෙකු සමඟ කියන්න එපා. ඔබ පොදු පරිගණකයක් එහෙමත් නැත්නම් වෙනත් කෙනෙකුගේ පරිගණකයක් භාවිතා කරන විට, ටර්මිනලයෙන් පිටවීමට පෙර ඔබ ප්‍රවේශ වූ සියළුම ගිණුම්වලින් ඉවත් වන්න (ලොග් අවුට් වන්න).

ඡායාරූප. ඔබේ දෙමාපියන්ගේ අවසරය ලබා නොගෙන ඡායාරූප හෝ වීඩියෝ ඉන්ටනෙට් එකේ දාන්න එපා! 

සබැඳි මිතුරන් (Online Friends): ඔබේ දෙමව්පියන්ගේ අවසරය නොමැතිව සබැඳි මිතුරෙකු හමුවීමට යන්න එපා. අවාසනාවට, සමහර මිනිසුන් තමන් බොරු කෙනෙකු ලෙස පෙනී සිටිති. ඔබ අන්තර්ජාලයේ කියවන සෑම දෙයක්ම සත්‍ය නොවන බව මතක තබා ගන්න.

මාර්ගගත දැන්වීම් (Online Ads). මුලින් ඔබේ දෙමාපියන් සමඟ කතා නොකර අන්තර්ජාලය හරහා කිසිවක් මිලට .ගන්න එපා. සමහර දැන්වීම් නොමිලේ දේවල් ලබා දීමෙන් හෝ ඔබේ පුද්ගලික තොරතුරු රැස් කිරීමේ ක්‍රමයක් ලෙස ඔබ යමක් දිනා ඇති බව පැවසීමෙන් ඔබව රැවටීමට උත්සාහ කළ හැකිය.

බාගත කිරීම. ඔබ ඊමේල් ඇමුණුමක් විවෘත කිරීමට හෝ මෘදුකාංගයක් බාගත කිරීමට පෙර ඔබේ දෙමාපියන්ට පෙන්වන්න. මෙවැනි ඇමුණුම් වල ඔබේ පරිගණකය විනාශ කරන වෛරස් අඩංගු විය හැකිවේ. ඔබ නොදන්නා කෙනෙකුගෙන් ඇමුණුමක් කිසි විටෙකත් විවෘත කරන්න එපා.

හිරිහැර කිරීම. පහත් හෝ අපහාස පණිවිඩ යැවීමට හෝ ඒවාටප්‍රතිචාර දක්වන්න එපා!- ඔබට එවැනි දේ ලැබෙන්නේ නම්, වහාම ඔබේ දෙමාපියන්ට ඒ බව කියන්න. ඔබට අපහසුතාවයක් දැනෙන දෙයක් අන්තර්ජාලය හරහා සිදුවුවහොත්, ඔබේ දෙමාපියන් සමඟ හෝ පාසලේ ගුරුවරයෙකු සමඟ ඒගැන පවසන්න. ඔවුන් ඔබට උදව් කරාවි.

සමාජ ජාල. බොහෝ සමාජ ජාල වෙබ් අඩවි (උදා: ෆේස්බුක්, ට්විටර්, දෙවන ජීවිතය(SecondLife) සහ මයි-ස්පේස් MySpace) සහ බ්ලොග් වෙබ් අඩවි වලට ලියාපදිංචි වීමට අවශ්‍ය අවම වයස් සීමාවන් ඇත. මෙසේ වයස් සීමාවන් පනවා ඇත්තේ ඔබව ආරක්ෂා කිරීම සඳහා යි! ඒනිසා එවාට අවනත වෙන්න.

පර්යේෂණ. පර්යේෂණ / ඔබට ඔබේ අධ්‍යාපන කටයුතු වලට අවශ්‍ය තොරතුරු ලබා ගැනීම සඳහා ආරක්ෂිත සහ සුදුසු වෙබ් අඩවි ගැන ඔබේ පුස්තකාලයාධිපති, ගුරුවරයා හෝ දෙමාපියන් සමඟ කතා කරන්න. දැනුවත් වෙන්න. මහජන පුස්තකාලය මේ කරුණු කාරණා සොයාගැනීම සඳහා සම්පත් රාශියක් ලබාගත හැකි තැනකි.. ඔබ පාසැල් ව්‍යාපෘතියක් සඳහා අන්තර්ජාලයේ තොරතුරු භාවිතා කරන්නේ නම්, ඔබට තොරතුරු ලැබුණේ කොහෙන්ද යන්න පැහැදිලි කිරීමට වග බලා ගන්න.

මූලාශ්‍රය : https://www.nypl.org/help/about-nypl/legal-notices/internet-safety-tips